Yapı Kredi’nin pek çok sektör ve alanın gittiği yöne dair ipuçları sunan, teknoloji ve inovasyona odaklanan Geleceği Konuşalım podcast kanalında NFT (non-fungible token) kavramı üzerine konuşuldu. Cüneyt Toros moderatörlüğünde gerçekleşen programda, Blokzincir üzerine çalışan Araştırmacı Yazar Turan Sert, NFT’nin ne olduğunu ve NFT’nin yeni kullanım alanlarını anlattı.
Blokzincir sisteminin dijital dünyada kısıtlılık sağlarken, kopyalanmayı önlediğini ve geriye doğru değiştirilemez bir dünya yarattığını söyleyen Sert, “NFT ‘non-fungible token’ demek. Tersi ise ‘fungible token’ oluyor. Fungible değiştirilebilir, birbirlerinin aynısı anlamını taşıyor. Özünde en büyük örneğinin para olduğunu görüyoruz. Bütün ekonomi fungible token’lar üzerine dönüyor. Blokzincir, kripto paralarda kısıtlı sayıda, birbirinin aynısı olan para yaratmaya olanak sağlıyor. NFT ise teke indirebiliyor. None-fungible değiştirilemez, birbirinin yerini alamaz demek. Bu durum dijital dünyadaki kopyalanma olayını çözüyor. Böylece dijital varlıkların tek bir hale gelmesini sağlıyor. Buna da NFT deniliyor. İlk uygulaması da bu tip konulara daha yatkın olan, sınırları zorlayan sanat alanında görüldü” diye konuştu.
NFT bir sanat eseri değildir, o sanat eserinin sahipliğini gösterir
NFT sayesinde ciddi bir potansiyel pazarın yaratıldığını söyleyen Sert şunları kaydetti: “Fiziki veya dijital her sanat eserinin kendisinden gelen bir değeri var. Ölçülmesi çok zor. Bunun üzerine NFT’nin de getirdiği bir değer var. Buna dijital eserdeki NFT’nin getirdiği artılar olarak bakılabilir. Dünyaya ilan edilen bir sözleşme gibi dijital varlığın sahibi olduğunuzu söylediğinizi düşünülebilirsiniz. NFT’nin dijital ortamda çok rahat taşınabiliyor olması da çok büyük avantaj sağlıyor. Ekonomik olarak bakıldığında tüm dünyaya hitap ediyor. Niş konularda hedef kitlelere ulaşılabilmesi de bir avantaja dönüşüyor. NFT’lere akıllı sözleşme deniyor ve programlanabiliyor. Bu sayede de sanat eseri yaratanlar için önemli pazarlar yaratılıyor. Kontratın içindeki koşulları da sanat eserinin sahibi belirleyebiliyor. Telif haklarının yerini otomatik sözleşmelerin aldığını düşünüyoruz. Bu durum da sanatçılara büyük bir potansiyel artı getiriyor. Alıcılar tarafında da bir potansiyel görüyoruz. Alınan eserler parçalara bölünebiliyor ve bu parçalar da satılabiliyor. Bunlara ek olarak yaratıcılar için farklı ekonomik modeller de çıkartabiliyor. Klasik dünyada gördüğümüz ‘segmentasyon’ denilen, müşterilere farklı hizmet verilmesi durumunu müzik gruplarının da benzer şekilde yapabilmesini sağlıyor. Hayran gruplarına farklı şekillerde ulaşabilmeyi ve farklı şeyler sunarak farklı gelir elde edebilmeyi sağlıyor.”
Her NFT değerli değildir
NFT’lerin sanat sektöründe olduğu gibi başka sektörleri de değiştirdiğini söyleyen Sert, “Fotoğraflara, koleksiyonlara çok ciddi arz gelmeye başladı. Her NFT değerlidir ve her NFT’nin fiyatı artacaktır gibi bir algı oluştu. Ancak böyle bir durumun olmadığını söylemeliyim. Fiziki dünyada olduğu gibi, spekülasyonun azalmasıyla kaliteli eserler ön plana çıkacak. NFT gelecekte sanat dışında noter gibi başka alanlarda da görülecek. Onlara da yavaş yavaş tanık olacağız” dedi.
Pek çok sektör ve alanda, dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeler hakkında seçkiler sunan “Geleceği Konuşalım” podcast kanalı; Spotify, Apple Podcasts ve Google Podcasts platformlarından dinlenebiliyor.