Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti TBMM Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Fatih sondaj gemisinin keşfettiği 320 milyar metreküplük doğal gaz rezervi haberinin milleti âdeta sevince boğduğunu belirterek, “Bu gemimizin hâlen süren sondaj çalışmalarından yeni müjdeler geliyor. İnşallah Cumartesi günü Fatih sondaj gemimize giderek hem çalışmaları bizzat yerinde görecek hem de yeni rezerv miktarını açıklayacağız” dedi.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM AK Parti Grup Toplantısı’na katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda milletvekillerine ve partililere hitaben bir konuşma yaptı.
“YENİ DÖNEMDE MECLİSİ ÇOK ÖNEMLİ GÜNDEMLER BEKLİYOR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasına, geçen günlerde yaşamını yitiren Kilis Belediye Başkanı Abdi Bulut'a Allah'tan rahmet, yakınlarına ve Kilis halkına başsağlığı dileyerek başladı.
Salgın döneminde milletvekilleriyle çeşitli vesilelerle, telekonferans vasıtasıyla veya kısıtlı yüz yüze programlarla bir araya geldiklerini ancak tüm milletvekillerinin katılımıyla grup toplantısı yapamadıklarını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yaklaşık yedi ay sonra bir kez daha grup toplantımız vesilesiyle sizlerle birlikte olmanın memnuniyeti içindeyim” dedi.
Meclisin, 27. Yasama Dönemi'nin en verimli yılını, geçen sene yaşadığını ve 29 Temmuz'a kadar yaptığı 233 birleşimdeki 995 oturumda, 27'si kanun ve 40'ı sözleşme olmak üzere toplam 67 düzenlemenin, Meclis'te görüşülerek kabul edildiğini bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni dönemde de Meclis’i çok önemli gündemlerin beklediğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, milletin beklentilerine cevap verecek kanunların hazırlıklarını titizlikle takip ettiklerini, AK Parti milletvekillerinden de Meclis'in tüm çalışma safhalarında aktif katkı beklediğini söyledi.
“MECLİSİN YENİ YASAMA YILINI EN VERİMLİ ŞEKİLDE DEĞERLENDİRECEĞİZ”
TBMM'nin, kurucu vasfı ve zengin temsil yelpazesiyle, Türkiye'nin ortak vicdanını da temsil ettiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu çatı altında teröre bulaşmaması ve hukuka uygun davranması şartıyla, her siyasi görüşün yeri, anlamı, söz hakkı vardır. AK Parti, 'Bismillah' diyerek yola çıktığı günden beri bu zenginliğin korunması ve geliştirilmesi için çalışmıştır. Bundan sonra da aynı anlayışla hareket edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, TBMM’de bu yasama döneminde de milletin beklentilerine ve ihtiyaçlarına cevap verecek düzenlemeleri, titiz bir çalışmanın ardından birer birer hayata geçirmekte kararlı olduklarının altını çizerek şöyle devam etti: “İnşallah, Cumhur İttifakı olarak kendi içimizde ortaya koyacağımız güçlü dayanışma ve gerektiğinde sağlayacağımız çok daha geniş uzlaşmalarla, Meclisin yeni yasama yılını en verimli şekilde değerlendireceğiz. Bu vesileyle bir kez daha, bugüne kadar girdiğimiz her mücadelede desteğini yanında bulduğumuz Cumhur İttifakındaki ortağımız Milliyetçi Hareket Partisine ve özellikle de Genel Başkan Sayın Devlet Bahçeli’ye şükranlarımı sunuyorum. Cumhur İttifakı olarak, ülkemizi yeni reformlarla, yeni hizmetlerle, yeni ufuklarla buluşturmayı sürdüreceğiz.”
“DİPLOMASİ KANALLARINI ETKİN ŞEKİLDE KULLANDIK”
Meclisin tatilde olduğu dönemde de çalışmalarını kesintisiz sürdürdüğünü, il ziyaretlerinde bulunduğunu, pek çok yere telekonferans yöntemiyle bağlanarak görüşmeleri, toplantıları ve açılışları gerçekleştirdiklerini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, güvenlikten yatırımlara kadar ihtiyaç duyulan her hususta dar veya kapsamlı istişarelerde bulunduklarını ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu dönemde dünya liderleriyle yapılan çok sayıda telefon ve telekonferans görüşmesinde, bölgedeki ve küresel düzeydeki meseleleri değerlendirdiklerini aktararak, özellikle Doğu Akdeniz, Libya, Suriye, Azerbaycan gibi kriz bölgeleriyle ilgili konularda, tüm taraflarla sık sık görüşerek, diplomasi kanallarını etkin şekilde kullandıklarını vurguladı.
Suriye'de yeni insani trajedilere izin vermeyeceklerini, sınırların güvenliği konusunda asla geri adım atmayacaklarını her görüşmede açıkça dile getirdiklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin ve Kıbrıs Türklerinin haklarını, hukuklarını, çıkarlarını gözetmeyen hiçbir planın hayata geçme şansının olmadığını, ortaya koydukları sağlam duruşla herkese gösterdiklerini belirtti.
“YUNANİSTAN'A VE KIBRIS RUM KESİMİNE HAK ETTİKLERİ CEVAPLARI SAHADA VERMEYİ SÜRDÜRECEĞİZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgede sondaj yapan Yavuz gemisinin, bir süredir yürüttüğü çalışmayı bitirip bakım için limana yanaştığı, bakımının ardından yeni sondajlar için Akdeniz’e açılacağını ve güvenliğinin donanma tarafından sağlanacağını anlatarak, şunları kaydetti: “Aynı şekilde Oruç Reis sismik araştırma gemimiz de bakım çalışmalarının tamamlanmasıyla yeniden Akdeniz'deki görevine döndü. Barbaros Hayretin Paşa gemimiz ise Akdeniz'deki sismik araştırma çalışmalarına zaten devam ediyor. Avrupa Birliği ve NATO platformlarında yürütülen görüşmelerdeki sözlerini tutmayan Yunanistan'a ve Kıbrıs Rum kesimine hak ettikleri cevapları sahada vermeyi sürdüreceğiz. Ülkemizin sondaj filosuna kattığımız son gemi olan Kanuni, bakım çalışmalarının bitmesinin ardından, Karadeniz'deki görevi için yola çıktı. Önce İstanbul'a, ardından Zonguldak'a uğrayarak belirlenen sondaj sahasına ulaşacak Kanuni gemimizin faaliyetlerinden de müjdeli haberler bekliyoruz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fatih sondaj gemisinin keşfettiği 320 milyar metreküplük doğal gaz rezervi haberinin milleti âdeta sevince boğduğunu belirterek, “Bu gemimizin hâlen süren sondaj çalışmalarından yeni müjdeler geliyor. İnşallah Cumartesi günü Fatih sondaj gemimize giderek, hem çalışmaları bizzat yerinde görecek hem de yeni rezerv miktarını açıklayacağız” müjdesini verdi.
“MİLLETİMİZİN HER BİR FERDİNİN DERDİ BİZİM DE DERDİMİZDİR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sanayi üretiminden ihracata kadar her alanda ardı ardına salgın döneminin sıkıntılarının aşıldığına işaret eden verilerin açıkladığına işaret ederek, “Eylül ayı ihracatımız 16 milyar doların üzerine çıkarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştı. Dün de sanayi üretimi artışında, dünyada Singapur’un ardından ikinci sırada yer aldığımız Ağustos ayı rakamları ilan edildi” diye konuştu.
Küresel ekonomi değerlendirmelerinin, Türkiye’nin dünyadaki üretim ve tedarik pastasından aldığı payın yükseldiğini ve bunun daha da artacağını vurguladığını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa Birliği içinde üretim ve tedarik konusunda hızlı bir yükselişe geçmiş bulunduğunu söyledi.
Salgın tedbirlerinden kaynaklanan, kimi daha farklı sebeplere dayanan sıkıntıların yaşandığını da unutmadıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Milletimizin tamamının ve her bir ferdinin derdi bizim de derdimizdir. Ülkemizin ve şehirlerimizin her meselesi bizim de meselemizdir. Herhangi bir yerde, herhangi bir vatandaşımızın işiyle, eviyle, aşıyla, eğitimiyle, sağlığıyla, güvenliğiyle, bilhassa da geleceğiyle ilgili endişesi varsa, bunu gidermek boynumuzun borcudur. İnşallah salgının kontrol altına alınmasıyla, tedbirlerden kaynaklanan sorunlar kendiliğinden ortadan kalkacaktır” dedi.
“ÜSTLENDİĞİMİZ TARİHÎ SORUMLULUĞUN EHEMMİYETİNE UYGUN ŞEKİLDE HAREKET ETMEK ZORUNDAYIZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhalefet partilerinin ülke ve millet çıkarları konusundaki tavrını eleştirerek, “Muhalefet yapmak adına, bulduğu her yarayı kaşıyan, her çatlağı büyüten, amacına bakmaksızın bizim karşımızdaki herkesin yanında yer alan zihniyetten böyle bir basiret beklemiyoruz. Ama en azından ülkenin ve milletin ortak çıkarları konusunda biraz feraset, biraz akıl, biraz vicdan, biraz ahlak beklemenin de hakkımız olduğunu düşünüyoruz. Teröristlerin yanında, zalim rejimlerin arkasında, darbecilerin safında, hasımlarımızın dizi dibinde yer almanın adına siyaset yapmak diyemeyiz” değerlendirmesinde bulundu.
“Üstlendiğimiz tarihî sorumluluğun ehemmiyetine uygun şekilde hareket etmek, çalışmak, mücadele vermek zorundayız” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu çerçevede gelecek günlerde yapılacak bazı il kongrelerine iştirak edeceğini, AK Parti’nin iktidara gelişinin 18. Yıl dönümü olan 3 Kasım’da da 1 milyon yeni üye kampanyasını, 81 ilde 1 milyon fidan dikerek taçlandıracaklarını açıkladı.
“MESLEK KURULUŞLARINDAKİ SORUNLAR ARTIK TAHAMMÜL EDİLEMEZ SEVİYEYE ULAŞMIŞTIR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin behemehâl çözmesi gereken sorunlarından birinin de meslek kuruluşları olduğuna dikkati çekerek, “Terör örgütünden birsini getirip Türk Tabipler Birliği'nin başına koyuyorlar. Ne zamandan beri terörle iç içe olanlar Tabipler Birliği gibi önemli bir kuruluşun başına geçebiliyor? Bunun adı, demokratik bir yaklaşım değildir. Bunun adı, terör örgütlerinin sivil toplum kuruluşlarına âdeta el koyması hadisesidir” sözlerine yer verdi.
“Bunlar, buralarda yapmaları gereken görevlerini yerine getirmiyor ama saygısızlık, hakaretse bu hakareti yapıyorlar” ifadesini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz bunlara hastalarımızı nasıl temsil edeceğiz? Nasıl bunlardan şifa arayacağız? Teröristten bu beklenir mi? Onun için Türk Tabipler Birliği başta olmak üzere diğer meslek kuruluşlarındaki sorunlar da artık tahammül edilemez seviyeye ulaşmıştır” şeklinde konuştu.
Meslek kuruluşlarının Anayasa’ya göre kurulduğunu ve kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteren meslek kuruluşlarının organlarının görevine mahkeme kararıyla son verileceğinin hükme bağlandığına vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamalarına şöyle devam etti: “Türk Tabipler Birliği, bunun gibi kimi meslek kuruluşları açıkça Anayasa'ya aykırı faaliyet içindedir. Her şeyden önce bu meslek kuruluşlarının yönetimleri, söz konusu meslek mensuplarının tamamını temsil etmekten çok uzaktır. Çoklu Baro Sisteminde yapıldığı gibi aynı çalışmayı Türk Tabipler Birliği ve diğer meslek odalarında da yapmak durumundayız. Cumhur İttifakı olarak da bu konuyla ilgili çalışmayı başarılı bir şekilde sürdüreceğimize inanıyorum. Uzun yıllardır küçük ama örgütlü klikler tarafından kontrol edilen bu meslek kuruluşları sadece temsilde değil uygulamada da kuruluş amaçlarından sapmışlardır. Bu kuruluşların bir kısmının yönetim organları, ideolojik sapkınlıkların veya dar grupların çıkarlarının kalesi haline dönüşmüştür. İnsanları acımasızca katletmekten ormanları yakmaya, çocukları kaçırmaktan kadınlara tecavüze kadar her melanete bulaşmış terör örgütünü savunmak, bir meslek kuruluşunun görevi olamaz. Suriye'de kendi halkını katleden zalim bir rejimi ve onunla birlikte hareket eden bir terör örgütünü yüceltmek, bir meslek kuruluşun görevi olamaz. Kendi devletinin sınırlarını, güvenlik altına almaya yönelik harekâtlarını itibarsızlaştırmaya çalışmak, bir meslek kuruluşunun görevi olamaz. Vatan topraklarını kurtarma mücadelesi veren Azerbaycan devletini hedef almak, bir meslek kuruluşunun görevi olamaz.”
“MİLLETİN DEĞERLERİNE SAVAŞ AÇMAK BİR MESLEK KURULUŞUNUN GÖREVİ OLAMAZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan'ın topraklarını işgalden kurtarmanın mücadelesini verirken ana muhalefetten ciddi bir ses çıkmadığına dikkati çekerek, “Görüşme talebinde bulunduklarında da Azerbaycan olumsuz cevap veriyor. Niye? Çünkü olması gereken zamanlarda onların yanında olursanız, onlara düşman olanlara karşı eğer siz Ermenilerin - ben Ermeni vatandaşlarımı kastetmiyorum, Ermeni yönetimlerini kastediyorum- Ermeni yönetimlerinin yanında yer alırsanız kusura bakmayın bu millet size 'hoş geldin' demez” ifadesine yer verdi.
Türkiye’de 100 bin civarında Ermenistan kökenli Ermeni olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bizim ülkemizde her türlü imkânlardan istifade ediyorlar. Biz, onlara karşı olumsuz bir tavır hiçbir zaman takınmadık. Ama onlar, maalesef benim Azeri kardeşlerimin topraklarını işgal etmek suretiyle onları topraklarından Dağlık Karabağ'dan ötelediler. Onlar, o toprakları terk etmek durumunda kaldılar. Şimdi verilen mücadele nedir? Biz, işgal altındaki topraklarımızı istiyoruz. Başka bir talep yok, istenen bu” dedi.
MİNSK Üçlüsünün hâlâ oyalama taktikleriyle bu işi geçiştirdiğini anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Eğer dünyada insan hakları, demokrasi varsa ve siz de 30 yıldır bu MİNSK Üçlüsünün içinde bu sorunu çözmekle görevliyseniz yapmanız gereken nedir? Oyalama değil, bir an önce görüşmeleri bitirip, bu toprakları sahiplerine terk etmektir, vermektir. Bir müzakere 30 yıl sürer mi? 30 yıldır oyalama” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’deki mücahitlerin Azerbaycan’a gönderildiği iddialarına da “Bizim böyle bir derdimiz yok. Biz, Azeri kardeşlerimize her türlü desteği vermeye varız, yine vereceğiz. MİNSK Üçlüsünün içerisinde olanların verdiği desteği niye konuşmuyorsunuz? Rusya'dan bu kadar silahlar geliyor. Aynı şekilde Fransa'dan bu kadar silahlar geliyor. Bunları niye konuşmuyorsunuz? Bunca besleme karşısında sessiz kalıyorsunuz. Gelip, Azerbaycan'a diyorsunuz ki; 'Suriye'den mücahitleri oraya gönderiniz'. Onların kendi topraklarında işi var, oraya gitmezler” şeklinde cevap verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Milletin değerlerine savaş açmak, görev alanıyla ilgisi olmayan konularda bildiriler yayınlamak, bir meslek kuruluşunun görevi olamaz. Hükûmetin her yaptığına karşı çıkarak siyasetin en çirkef hâlini sergilemek, bir meslek kuruluşunun görevi olamaz” ifadelerini kullandı.
Her fikrin her düşüncenin içinde yer aldığı Tabipler Birliğinin oluşturulması gerektiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhur İttifakı olarak süratle bu adımı atmaları gerektiğini, bütçenin hemen ardından Meclisin ilk işlerinden birinin bu konu olması gerektiğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türk ve Türkiye ismini hak etmeyen meslek kuruluşlarından, bu imtiyazlarını derhal almalıyız. Türk Tabipler Birliğinin başındaki 'Türk' ifadesi, zaten bunlara yakışmıyor. Ondan zaten nefret ediyorlar. Onun için bir an önce bizim onların elinden bunu almamız lazım” diye konuştu.
“AZERBAYCAN’IN YANINDA OLMAYI SÜRDÜRECEĞİZ”
Azerbaycan'ın, Ermenistan tarafından işgal edilen topraklarını kurtarmak amacıyla yürüttüğü şanlı mücadeleyi bir kez daha selamladığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin imkânları ve tüm kalbiyle sonuna kadar Azerbaycan’ın yanında olmayı sürdüreceğinin altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ermenistan'ın hem saldıran taraf hem ateşkesi bozan taraf olmasına rağmen, ısrarla Azerbaycan'a baskı uygulayan ülkelerin amacı çatışmaları durdurmak değildir. Şayet öyle olsaydı, şimdiye kadar Azerbaycan'daki sivil yerleşim yerlerine ağır silahlarla, balistik füzelerle saldıran Ermenistan'ın kıpırdayamaz hâle getirilmesi lazımdı” açıklamasında bulundu.
“KAPALI MARAŞ BÖLGESİ KUZEY KIBRIS TÜRKÜNÜNDÜR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kıbrıs’taki gelişmeleri de yakından takip ettiğini belirterek 1974 Barış Harekâtı’ndan beri kapalı olan Maraş bölgesindeki iki ana cadde ile sahilin geçen günlerde Kıbrıs halkının kullanımına açıldığını hatırlattı.
Kapalı Maraş bölgesinin açılmasının, Kıbrıs için tarihî bir dönüm noktası olduğunu fakat bundan rahatsız olanların bulunduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kapalı Maraş bölgesi Kuzey Kıbrıs Türkünündür, bunun bir defa böyle bilinmesi lazım. Bunun üzerinde spekülasyonlar yapmaya gerek yok” ifadesini kulandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kuzey Kıbrıs'taki soydaşlarımıza Türk kardeşlerime sesleniyorum; Bu topraklar sizin. Bu topraklara sahip çıkmanız lazım. Bu topraklara sahip çıkan siyasi iradeye de sahip çıkmanız lazım. Eğer bunu tam anlamıyla ortaya koyacak olursak inanıyorum ki Kıbrıs'ta gelecek çok daha farklı olacaktır. Bu güzel gelişmenin Kıbrıs Türklerine hayırlı olmasını diliyorum” diye konuştu.
İstanbul'da Atatürk Havalimanında yapılan bin 6 odalı hastanenin bir benzerini çok kısa sürede Kuzey Kıbrıs'ta da yaptıklarını açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘Hastane yapımı şu anda bitmek üzere, bu hastanenin bitişiyle de alternatif bir hastaneyi Kuzey Kıbrıs'taki kardeşlerimize kazandırmış olacağız. O da yine iki aylık bir süre içerisinde bitti, bitiyor. Böylece oradaki soydaşlarımızın alternatif bir hastaneleri daha olacak. Bu da onlar için hayırlı olsun’ dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, KKTC’de ikinci tura kalan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de hayırlı şekilde neticelenmesini temenni ederek, konuşmasını tamamladı.
“ÇOK TALİHSİZ BİR AÇIKLAMA”
TBMM Grup Toplantısı'nın ardından Meclis'te gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını cevaplayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasa Mahkemesi Üyesi Engin Yıldırım’ın “Işıklar yanıyor” paylaşımının hatırlatılması üzerine şöyle konuştu:
“Demek ki tartışmalı bir tweet attı. Tartışmalı bir tweet attığı için de tartışılır hâle geldi. Bunu özellikle bireysel bir tweet olarak değerlendirmek doğru olmaz. Çünkü 'Bütün çalışıyoruz. Işıklarımız yanıyor.' ifadesiyle zaten bir bütünü âdeta bir kolektif yapıyı ifade eden bir yaklaşım burada söz konusu. Çok talihsiz bir açıklama. Bu talihsiz açıklamayı keşke yapmamış olsaydı. Kaldı ki bir üyenin üzerine böyle bir şey düşmezdi. AYM üyesinin âdeta böyle bir sürecin içinde farklı bir şekilde yer alması âdeta bir siyasete soyunmuş olması; çok arzu ediyorsan bu işi istifa edersin, gelirsin siyasetin içerisine girersin. Siyasetin içinde bunu da bundan daha ötesini de söyleme şansını da yakalarsın.”
“İstanbul'daki yerel mahkemenin AYM kararını uygulamama yönündeki kararını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu üzerine de Cumhurbaşkanı Erdoğan, “O, tamamen yasanın kendi içinde sürdürdüğü bir süreçtir. Geçmişte de bunun örneği Şahin Alpay'la ilgili vardı. Yine yerel mahkeme bir karar vermek suretiyle böyle bir adımı atmıştı. Demek ki böyle bir adımı atabiliyor. Burada da yerel mahkeme, bu kararı vermek suretiyle atabileceği bir adımı atmıştır. Olay budur” ifadelerini kullandı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin, AYM'nin yapısında bir değişikliğin söz konusu olması gerektiğini belirttiği hatırlatılarak, “Gelecek dönemde buna ilişkin bir çalışma görebilecek miyiz?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İnşallah” karşılığını verdi.
Erken seçim tartışmalarının çok sık gündeme getirildiği aktarılarak, değerlendirmesi sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunlar, affedersin, çocuksu şeyler. Bunlar hâlen daha siyaseti anlamadılar. İlan edilen bir tarih var. Gelişmiş ülkelerde ilan edilen tarihin dışında hiç erken seçim, şu bu dedikodusu duyar mısınız? Bu, kabile devletlerinin işidir. Kabile devletlerinde bu olur. Bunun için de bizim gündemimizde böyle bir şey kesinlikle yok. Cumhur İttifakı olarak Sayın Bahçeli'nin de ifade ettiği gibi böyle bir şey söz konusu değil. Bunun vakti saati bellidir, Haziran 2023” diye konuştu.