CHP’li Budak: “Yapay Zekaya Göstermelik Destek”

Dünyanın geleceğini şekillendiren yapay zeka ve blokzincir konusunu Meclis gündemine taşıyan CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak’ın önergesine bakanlıktan verilen yanıt vahim tabloyu ortaya koydu. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, akademik programlar ve sanayi sektöründe son 10 yılda yapay zeka projelerine verilen destek miktarının 2019 fiyatlarıyla toplam 410 milyon lira olduğunu açıkladı. Budak, Avrupa ülkelerinin bu alandaki yatırımlara yılda milyarlarca euro ayırdığını vurgulayarak, “10 yıllık proje bütçeleri neredeyse Okluk koyundaki bir yazlık sarayın maliyeti kadar” dedi.

Budak, AB Komisyonu’nun yapay zekanın Avrupa’da gelişimini ve kullanımını düzenlemek amacıyla eylem planını yürürlüğe koymasının ardından konuyu Meclis gündemine taşıyarak, yapay zekada 2023 vizyonu, veri koruma güvenliği, mevzuat hazırlıkları, etik kurallar ve uzman personelin eğitimiyle ilgili bilgi istedi. Budak’ın önergesini yanıtlayan Bakan Varank, bakanlık envanterinde yer alan ve yapay zeka konusunda faaliyet gösteren toplam 568 firma, blokzincir alanında çalışan 30 firma bulunduğunu bildirdi. Varank’ın verdiği bilgiye göre bu firmalar Ar-Ge ve girişimcilik desteklerinden yararlanıyor. Varank, şu bilgileri verdi:

“2018-2019 döneminde yapay zeka ve ilgili alanlarında toplam 246 kişiye burs desteği sağlanmıştır. Araştırma Destek Programları Başkanlığınca yürütülen akademik destek programları kapsamında 2008-2018 arasında yapay zeka ve ilgili alanlarda yaklaşık 28 milyon lira bütçeli 89 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. 2012-2018 yıllarında yapay zeka ve blok zincir konularında yapılan proje başvuruları arasından toplam 978 projenin desteklenmesi kararlaştırılmıştır. İlaveten 2019 yılında, Ocak-Mart döneminde yine bu konularda 28 projeye destek kararı çıkmıştır. 2012-Mart 2019 döneminde sektör kapsamında 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 382 milyon 800 bin TL hibe destek sağlanmıştır.” dedi. 

Bakanlığın yanıtını değerlendiren CHP’li Budak şunları söyledi:

“AB kurumları yapay zeka araştırmaları ve inovasyon amaçlı yatırımlar için 2020 sonuna kadar en az 20 milyar Euro harcayacak. Takip eden yıllarda ise Avrupa’da bu konudaki kamu ve özel sektör yatırımlarının yılda en az 20 milyar Euro olması planlanıyor. AB, sadece robotik merkezlerin desteklenmesi amacıyla bile ilk aşamada 66 milyon Euro kaynak ayırdı. Elbette Avrupa Birliği içindeki ülkelerin toplam harcamasına ulaşamayız, ama Türkiye’deki destek ve yatırımların da bu kadar sembolik düzeyde olmaması gerekir. Maliyeti gizli tutulan Okluk’taki yazlık sarayın ek bütçesinin bile 30 milyon lira civarında olduğu ve bu sarayın ilk maliyetinin 330 milyon lirayı bulduğu bilgileri basında yer aldı. Yani dünyanın geleceğini kuracak bir alana 10 yılda yaptığımız yatırım neredeyse bir yazlık sarayın maliyeti kadar. Türkiye’nin orta gelir tuzağından çıkmasını hedefliyorsak artık yapay zeka alanındaki gelişmeleri kaçırma lüksümüz yok. Bilakis, yurtdışına beyin göçünün hızla devam ettiği bir dönemde, bu alanda çalışma yapan girişimcileri daha fazla desteklememiz, onlara kendilerini geliştirecek ortamları sağlamamız gerekiyor.”dedi.