CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Bekir Başevirgen meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda Tarım ve Orman Bakanlığı 2023 yılı bütçesi ve 2021 yılı Sayıştay raporu görüşmelerinde Bakan Vahit Kirişci’ye yüklendi.
“Bu bütçenin yetersiz olduğu çok açık”
Başevirgen, yaklaşık olarak 185 milyar liralık asgari destekte bulunması gereken Bakanlığın, yine kanuna aykırı bir bütçe ile karşılarına çıktığını söyleyerek “Tarım Kanuna göre çiftçiye verilmesi gereken, Gayrisafi Milli Hasıla’nın %1’i yine verilmemiş. Tarım ve Orman Bakanlığına, tarımsal desteklemeler ve yatırımlar yapması ile piyasayı düzenlemesi adına 142,9 milyar lira bütçe tahsis edilmiş. Geçen yıl “Tarımsal Desteklemeler” için ayrılan ödenek miktarı ek bütçeyle 39,2 milyar liraydı. Bu yıl 54 milyar liraya çıkarılmış. Yani çiftçilerimizi doğrudan etkileyen gübre, mazot ve hayvancılık gibi destekler için ayrılan miktar sadece 54 milyar lira. Geçen yıla göre girdi maliyetleri yüzde 400-500 artmışken maalesef bütçe yüzde 38 artmış. Bu bütçenin yetersiz olduğu çok açıktır.” diye konuştu.
“KİT’lerin zararları bu bütçeden karşılanacak, yine kendi çiftçimiz değil yabancı çiftçilere destek verilecek”
Bütçede geçen seneye göre değişen bir şeyin olmadığını, direk üreticiye, çiftçiye destek verilmesi gerekirken aslan payının yine görev zararlarına ayrıldığını ifade eden Başevirgen, “Tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT'lerin finansmanı ve ihracat destekleri” için 2022 yılında ayrılan 15,5 milyar lira, 48,5 milyar liraya çıkarılmış. TMO, fahiş fiyatlarla tahıl ve bakliyat ithal edip görev zararı yazacak ve aradaki fark ayrılan bu ödenekten karşılanacak. Yine kendi çiftçimize değil, yabancı çiftçilere destek verilecek.” dedi.
“İktidar üreticiyi kaderine terk ediyor”
İktidarın hazırlamış olduğu bütçelerin ve uyguladığı yanlış politikaların bizi en temel ürünleri bile ithal eden ülke durumuna düşürdüğünü söyleyen Bekir Başevirgen, “Girdi maliyetleri 4-5 kat artmışken, iktidar doğru düzgün destek vermeyerek üreticiyi adeta kaderine terk ediyor. Yetiştiriciler kan ağlıyor. Bir kilo yem 7 lira, bir litre süt 8,5 lira. İdeali 1.5 ama asgari 1.30 olması gereken süt/yem paritesi 1.20’ye düşmüş. Bu şartlarda üretim yapılamaz. Çiğ süt fiyatları zaman kaybedilmeden 10,5 liraya çıkarılmalı. Süt primi desteği acilen 2 lira yapılmalı ve yararlanma şartları kolaylaştırılmalıdır. Ayrıca TARSİM sigorta prim ve muafiyetleri çok yüksek. Primler düşürülmeli, çiftçi kayıt sistemine dahil olmayan çiftçilerin de tarım sigortası yaptırması sağlanmalı. Çiftçilerimizi tam olarak güvence altına almak için, tüm riskleri kapsayacak şekilde mevzuat yeniden düzenlenmelidir.” diye konuştu.
“Bu iktidar üzüm üreticilerini bitirdi”
Manisa’nın en önemli ihracat ürünü olan kuru üzümle ilgili yaşanan sorunları bir kez daha Bakan Kirişci’ye ileten Bekir Başevirgen “ Manisa’da üzüm üreticisini bu iktidar bitirdi. Bağlar maalesef kökleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan 20 Ağustosta Manisa’ya gelerek 9 numaralı üzümün taban fiyatını 27 lira olarak açıkladı. Ama Manisa’da üzümünü 27 liraya satabilen üretici yok. Eğer üzümü 27 liradan almayacaksanız neden fiyat açıklıyorsunuz?
Sayın Bakan, müdahale alımı ne demek? Siz tüccar ve ithalat lobileri için mi yoksa üretici için mi piyasaya müdahale ediyorsunuz.” diye sordu.
“Kuru üzüm üreticilerine kilo başına en az 5 lira destek primi istiyoruz. ”
Manisa’da her 5 üreticiden ancak biri malını TMO’ya verebildiğinin altını çizen CHP’li vekil, geri kalan üreticilerin de tüccara mahkum kaldığını söyleyerek, “ Çiftçinin çilesi bununla da bitmiyor. TMO çiftçiye malını almak için 4-5 ay sonrasına randevu veriyor. 21 gün sonra ödeme yapıyor. Gübre ve ilaç bayileri ile esnafa borcu olan çiftçinin bu süreleri beklemesi mümkün değil. İktidar zaten çiftçi bekleyemesin, malını tüccara bedavaya versin derdinde. Onun için bu sene Manisa’da 6 numaralı üzümü icat ettiler. Ürünün satamamış, borcunu ödeyememiş, yeni döneme hazırlanamayan üretici destek bekliyor. Üretimin devamı için, kuru üzüm üreticilerine kilo başına en az 5 lira destek primi istiyoruz.” dedi.
“Kiraları nereden ödüyorsunuz?”
Üzüm almamak için çiftçiye kırk dereden su getiren TMO’nun, alım noktaları için kiraladığı ofis ve depolara fahiş kiralar ödediği iddialarını da gündeme getiren Başevirgen Bakan Kirişci’ye “Bu kiraları numarasını düşürdüğünüz üzümlerden mi yoksa yine görev zararı yazıp vatandaşların vergilerinden mi karşılıyorsunuz?” diye sordu.