CHP'li Şevkin'den Muhtarların Yetki Alanını Genişletecek Kanun Teklifi

CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, şehir ve kasabalarda görev yapan muhtarların özlük haklarından, belge düzenleme yetkisine, mahallelerdeki kamu binalarının onarımından tefriş ve aydınlatma giderlerinin karşılanmasına kadar bir çok yetkiye sahip olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) kanun teklifi sundu.

Vatandaşların işlerinin kolaylaşması için muhtarların nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve nakil belgesi düzenleme yetkisi alması gerektiğini, mahalle ve kasabalardaki muhtarlara görevli olduğu yerde toplanan emlak ve çevre temizlik vergisi hasılatının binde beşi oranında pay ayrılması, aynı yerde bulunan kamu binalarının küçük onarım, tefriş ve aydınlatma giderlerinin, köy içi yolların yapılması, sosyal faaliyetler, yoksul ve dar gelirli ailelere maddi yardım amacıyla yapacağı harcamaların bu ödenekten karşılanması için yasa değişikliği isteyen Dr. Şevkin, mahalle veya köylerin mahalli ve müşterek nitelikteki işlerinde muhtarlara da söz hakkı verilmesi gerektiğini vurguladı.

“TÜRKİYE, SEÇİMLE MUHTARLA SAYESİNDE TANIŞTI”

“Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanunda” değişiklik yapılması hakkındaki kanun teklifinin gerekçelerini açıklayan Dr. Şevkin, Türkiye Cumhuriyeti’nin seçimle ilk kez muhtarlar sayesinde tanıştığını söyledi.

Demokrasiye yönelik ilk adımın muhtarlar sayesinde atıldığını, muhtarlık müessesesinin, demokrasinin temel unsurlarının başında, muhtar kelimesinin de ‘seçilmiş’ anlamına geldiğini ifade eden Dr. Şevkin, kanun teklifinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:

“Muhtarlar yıllar boyunca çeşitli devlet kuruluşlarıyla vatandaşlar arasında bağlantıyı sağlayan kişiler olarak hizmet etmiştir. Özellikle ikametgâh senedi ve nüfus cüzdan örneği gibi resmi evrakların alınmasında muhtarların devrede olduğu unutulmamalıdır. E-devlet uygulamasıyla birlikte muhtarların evrak yetkisi büyük ölçüde yok olmuş, özellikle Bütünşehir Yasası’yla köylerin mahalleye dönüşmesi, normal mahalle muhtarlarına kıyasla daha fazla yetkisi bulunan köy muhtarlarının yetkilerini de tırpanlamıştır. Mahallelerin sorunlarını en iyi bilen, çözüm yolları ile ilgili somut düşüncelere sahip muhtarlarımızın öncelikle yerel yönetimler ve merkezi idare ile arasındaki mesafenin açılması mahalle halkının aleyhine bir durum teşkil etmektedir. Muhtarlarımız ne yazık ki son dönemlerde adeta tebligat memurları gibi çalıştırılmaya başlamıştır. Vatandaşa mesai kavramı olmadan hizmet eden muhtarlarımıza son yıllardaki ekonomik kriz nedeniyle her gün belki de binlerce icra tebligatı, trafik cezası, duruşma veya mahkeme evrakları yönlendirilmektedir. Muhtarlarımızın vatandaşlarımızla daha sıkı diyalog kurması, mahalle halkıyla sık sık bir araya gelmesinin önü açılmalıdır. Muhtarlar evraklar arasına sıkıştırılmamalıdır. Söz konusu evraklar nedeniyle muhtarla vatandaş karşı karşıya bırakılmamalıdır. Muhtarlarımıza asli görevi dışında başka işler yüklenmemelidir.

“MUHTARLARIN HİZMET ALANI GENİŞLESİN”

Kanun teklifim, belediye ve il genel meclislerinde mahallelerle ilgili karar alınırken muhtarların görüşünün alınması, muhtarların tüm giderlerinin karşılanması, muhtarlara bağlı bulundukları belediyelerin emlak ve çöp vergilerinden bulundukları mahallelerden toplanan vergilerden belirli oranlarda pay verilmesi, bu payın mahalle halkının eğitim, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetleri ile mahallede bulunan başta muhtarlık binası olmak üzere kamu binalarının küçük onarım ve tefriş, aydınlatma giderlerinin karşılanmasının yanı sıra muhtarların yoksul ve dar gelirli ailelere maddi yardım yapabilmesine ve bu olanağı kaymakamla eşgüdüm halinde kullanmasına olanak sağlayacak, mahallenin güvenliği adına muhtarların yerleşim yeri ve diğer adres belgesi (adres nakil) düzenleme hakkına sahip olması ve nüfus kayıt örneğini de gerçekleştirebilmesini sağlayacak düzenlemeyi amaçlamaktadır.”

CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin’in kanun teklifi şöyle:

“ŞEHİR VE KASABALARDA MAHALLE MUHTAR VE İHTİYAR HEYETLERİ TEŞKİLİNE DAİR KANUNDADEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDAKANUN TEKLİFİ

MADDE1- 10/4/1944 tarihli ve 4541 sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine “ilmuhaber vermek;” ibaresinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bent eklenmiş ve fıkranın (16) numaralı bendinde yer alan “ve ikametgah senedi tasdik” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

“G) Nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve nakil belgesi düzenlemek;

MADDE 2- 4541 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Muhtarlığın mutat işlerinin yürütülmesi için gerekli giderler birinci fıkrada belirtilen harçlardan; kamu binalarının küçük onarım, tefriş ve aydınlatma giderlerinin karşılanması, köy içi yolların yapılması, sosyal faaliyetler, yoksul ve dar gelirli ailelere maddi yardım amacıyla yapacağı harcamalar ise, muhtarlığın görevli olduğu yerde toplanan ve muhtarlığa tahsis edilecek emlak ve çevre temizlik vergisi hasılatının binde beşi oranındaki ödenekten karşılanır. Muhtarlıkların, mutat işleri dışındaki faaliyetlerini bağlı oldukları kaymakamlıklar ile eşgüdüm içinde yürütmeleri esastır. Vergi gelirleri üzerinden muhtarlığa tahsis edilecek ödenek ile ilgili usul ve esaslar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca birlikte hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.”

MADDE 3- 4541 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 1- Belediye, büyükşehir belediye ve il genel meclislerinde görüşülen ve mahalle veya köylerin mahalli ve müşterek nitelikteki işlerini ilgilendiren konularda ilgili mahalle veya köy muhtarının görüşünün alınması zorunludur.”

MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.”