TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi ve CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, esnafın pandemiye ekonomik kriz ortamında yakalandığına dikkat çekerek, yaşanan geçim sıkıntısının yurttaş üzerinde ciddi bunalıma yol açtığını söyledi. Budak, “Son bir yıl için geriye dönük bir tarama yaptığımızda ne yazık ki 51 esnafımızın canına kıydığını gördük. Bu demektir ki geride bıraktığımız bir yılda, ayda ortalama 4 esnafımız yaşamına son vermiş. Geçim sıkıntısı esnafı çaresizlik içinde yanlış kararlara sürüklüyor. Ama iktidar bu imdat çığlığını görmezden geliyor” dedi.
Konuya ilişkin bir açıklama yapan CHP Antalya Milletvekili Budak, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye, derin bir ekonomik buhranın içinde savrulurken pandemiye yakalandı. Zaten zor durumda olan esnaf bir de pandemi koşullarının altında resmen inledi. Dükkanı açamayan, açsa bile koşullar nedeniyle siftah yapamayan, kirasını ve faturalarını ödeyemeyen esnaftan istisnasız şekilde vergi alınmaya devam etti. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi verilerine göre 2020 yılında en az 99 bin 588 esnaf meslekten ve sicilden terkini gerçekleştirerek kepenk kapattı. Yani geçinmeyi bir kenara bırakın tenceresini kaynatmaktan mahrum kalan esnaf, borç batağının altında ezildi.
Bunun acı yansımalarını ne yazık ki görmeye başladık. Geriye dönük yaptığımız çalışmaya göre son bir yılda 51 esnafımızın bunalıma girerek yaşamına son verdiğini gördük. Mersin’den, Samsun’a, Gaziantep’ten Antalya’ya, Denizli’den Batman’a farklı iş kollarında çalışan pek çok esnafımız canına kıydı. Elbette bu intiharların altında başka nedenler de olabilir ama en önemli nedenin ekonomik sıkıntılar olduğu da kuşku götürmezdir.”
Pandemi sürecinde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri kefaletiyle kullandırılan kredilerin faizlerinin yüzde 5'ten yüzde 8,5'a yükseltildiğini hatırlatan Budak, bankalar aracılıyla verilen kredilerin yapılandırılmasına da değindi. Budak, “48 ila 60 aya yayılan kredilerin 12 aydan daha uzun süreyi bulan taksitleri ödenemediği için bu taksitler geri kalan aylara faiziyle birlikte eklenecek. Önümüzdeki temmuz ayından itibaren taksit tutarlarının çok daha yüksek olmasına yol açacak bu ertelemeler nedeniyle esnaf gelecek dönemlerde yine yüksek taksit ödemeleriyle karşı karşıya kalacak. Oysa komşu ülke Bulgaristan bile tüm mikro ve küçük ölçekli işletmelere 1.500 ila 5 bin Euro, orta ölçekli işletmelere ise 15 bin ila 75 bin Euro hibe desteği verdi. Çekya’da sektör ayrımı yapılmaksızın 2020 yılının 3. Çeyreği için kira ödemelerinin yarısını devlet karşılıyor. Ama biz işletmecimizi, esnafımızı sahipsiz bıraktık” diye konuştu.