TZOB Başkanı Bayraktar: “Hükümetimiz Üreticinin Zararının Gidermelidir”

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, buğdayda üreticinin mağduriyetini dile getirerek, “Hasatta çıkardığı yanlış kararnameyle buğdayda fiyatların düşmesine neden olan hükümetimiz, primi artırarak hatasını telafi etmeli, üreticinin zararını gidermelidir” dedi.
 
Yaptığı açıklamada buğdayda hasat zamanı çıkan kararnamenin üreticinin belini büktüğünü, fiyatlarda düşüşün üreticiyi sıkıntıya soktuğunu söyleyen TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu konuda hükümeti sorumlu tutarak, hatanın telafi edilmesi için üreticinin zararının giderilmesi gerektiğinin altını çizdi. Çıkan kararnamenin ardından düşen fiyatlarla üreticinin ilk darbeyi yediğini dile getiren Bayraktar,  İç ve Doğu Anadolu’nun bazı illerinde yaşanan kuraklığın ürüne verdiği zarar ile Toprak Mahsulleri Ofisi’nin müdahale alım fiyatlarını açıklamakta gecikmesi ve üreticinin talebini karşılamayan bir fiyat açıklamasının ikinci ve üçüncü darbe olduğunu belirtti.
 
Ekim ve Kasım aylarında yağışların yetersiz kalması nedeniyle bazı yörelerde çiftçinin, mecburi sulama yapınca sulama maliyetlerinin arttığına, hatta yeniden ekim yapmak zorunda kaldığına vurgu yapan Bayraktar, “Buğday çiftçimiz açısından çok önemli bir ürün. Doğu Karadeniz kıyı şeridi dışında hemen her yerde yetiştiriliyor. 23,8 milyon hektar tarım arazisinin 11,4 milyon hektarı tahıla, bu alanın da üçte ikisinden fazlası olan 7,7 milyon hektarı buğdaya ayrılıyor” şeklinde konuştu.
 
“TMO’nun Hemen Devreye Girmesi Gerekiyordu”
Haziran ayında çıkarılan kararnameyle buğday, arpa ve mısırda yüzde 130 olan gümrük vergisi oranlarının, buğdayda yüzde 45’e, arpada yüzde 35’e, mısırda yüzde 25’e indirildiğini kaydeden Bayraktar, “Hasadın başında tonu ekmeklikte 1000-1050, makarnalıkta 1050-1150 lira olan fiyat, bazı bölgelerde ekmeklikte 800 liraya, makarnalıkta 900 liraya kadar geriledi. Hatta Trakya bölgemizde buğday fiyatı tonda 750 liraya kadar indi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) hemen devreye girmesi gerekiyordu. Bu ortamda açıklanan buğday fiyatı da yetersiz kaldı. Açıklanan müdahale alım fiyatı, düşen fiyatları yükseltmedi. Geçen yıl yüzde 12,5 protein içeren ekmeklik buğday fiyatı ton başına 910 lira açıklanmışken, bu yıl bu rakam enflasyonun altında yüzde 3,3 artışla 940 liraya çıkarıldı. 1000 lira olan makarnalık buğday fiyatı da artırılmadı. Üstüne üstlük protein oranına göre yüzde 7’ye kadar artış verilmesine olanak sağlayan geçen yılki uygulama, bu yıl ekmeklik buğdayda yüzde 5’e indirildi” dedi.
 
Bayraktar, bu yıl buğday üretiminin geçen yıla göre yüzde 5,8 artışla 20,6 milyon tondan 21,8 milyon tona çıkacağı tahmin edildiği bilgisini verirken, açıklamasında “Ancak, özellikle İç Anadolu ve Doğu Anadolu’nun kıraç, anıza ve derine ekilen bazı alanlarında çıkış kayıpları ve kardeşlenmede yetersizlik yaşandı. Ekim ve Kasım’da yağışların yetersiz kalması nedeniyle bazı yörelerimizde çiftçimiz, mecburi sulama yapınca sulama maliyetleri arttı. Hatta yeniden ekim yapmak zorunda kaldı” ifadelerine yer verdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, konuşmasında şunları kaydetti:
“İçlerinde Kayseri, Kırşehir, Çorum, Kars, Yozgat, Ağrı, Ardahan, Çankırı, Erzurum’un yer aldığı illerimizde sezonun büyük bölümüne yayılan kuraklık nedeniyle yüzde 10 ile yüzde 80 arasında değişen ürün kayıpları yaşandı. Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre, Kayseri’de 2 milyon dekar alanda yüzde 30, Kırşehir’de 926 bin dekar alanda yüzde 10-50, Çorum’da kimi alanlarda yüzde 80, Kars’ta yüzde 70-75, Yozgat’ta yüzde 30-70, Ağrı’da yüzde 60, Ardahan’da yüzde 40, Çankırı’da yüzde 35’in üzerinde kuraklık kaynaklı buğday ve diğer tahıl kayıpları görüldü. Erzurum’da soğuk hava ve kuraklık nedeniyle yüzde 70’e varan kayıp yaşandı.

“TMO Çiftçiyi Yarı Yolda Bırakmamalı”
““TMO, hızlı bir şekilde alım yapmalıdır. TMO’nun günlük alım kapasitesi kimi yerde yetersiz kalıyor. Bazı yörelerimizde alım merkezleri çiftçimize oldukça uzak. Çiftçimiz, gümrük vergisi indiriminin ardından daha çok TMO’ya yöneldi, alım merkezlerinin kapasitesinin yetersizliği nedeniyle randevularda 1-2 aya varan ileri tarihlere verilen randevular görüldü. Bunun önlenmesi için, TMO, alım merkezlerinin sayısını artırmalı, geçici alım merkezleri kurmalı, Cumartesi günleri yaptığı gibi Pazar günleri de çalışmalı, hasat döneminde ürününü acilen satmak zorunda olan çiftçilerimizi tüccarın eline bırakmamalıdır. Gerekirse hasat dönemlerinde TMO alım noktalarına eksper takviyesi yapılarak satış için alınan randevuların sürekli açık kalması ve seri alım yapılması sağlanmalıdır. TMO, çiftçiyi mağdur etmemeli, yarı yolda bırakmamalıdır.”