Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi ve Deloitte Türkiye tarafından yayımlanan Yurtdışı Yatırım Endeksi raporuna göre, orta ve düşük gelirli ülkeler sınıfında Çin birinci sırayı alırken, yüksek gelirli ülkeler sınıfında ise ABD ön plana çıktı. Türkiye’nin yatırım stokunda en yüksek paya sahip olan Avrupa ülkeleri ise, önemli birer yatırım adresi olmaya devam etti.
Deloitte Türkiye’den yapılan açıklamaya göre, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi ve Deloitte Türkiye tarafından, Türk şirketlerine yönelik geliştirilen ilk Yurtdışı Yatırım Endeksi raporu yayımlandı. Türk yatırımcıları açısından önem arz eden seçilmiş belli başlı kriterlere göre dünya ülkelerini derecelendiren ve Türk şirketlerine yönelik olarak ilk defa geliştirilen Endeksin, bundan sonra her yıl düzenli olarak güncellenmesi planlandı.
Metodolojisi DEİK uzmanları tarafından oluşturulan ve yine DEİK Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi Üyeleri ve Deloitte uzmanlarının katkıları ile son haline getirilen Yurtdışı Yatırım Endeksi; dünya ülkelerini kalkınmışlık düzeyi ve know-how potansiyeli, iç ve komşu pazar büyüklüğü, iş gücü, lojistik ve üretim maliyetleri, hammadde potansiyeli, sahip oldukları mevzuat avantajları ve dezavantajları ile Türkiye ile olan ekonomik ve siyasi ilişkiler açısından değerlendirdi. Endeks çalışmasında ülkeler, kişi başı milli gelir seviyelerine göre yıllık kişi başı milli geliri 20 bin dolardan az olan "orta ve düşük gelirli ülkeler" ve yıllık kişi başı milli geliri 20 bin dolar ve üzerinde olan "yüksek gelirli ülkeler" olmak üzere iki grup altında toplandı ve her gruptaki ilk 25 ülkenin sıralaması yapıldı.
-ÇİN VE ABD İLK SIRADA YER ALDI-
Endekste orta ve düşük gelirli ülkeler sınıfında Çin birinci sırayı alırken, yüksek gelirli ülkeler sınıfında ise ABD ön plana çıktı. Türkiye’nin yatırım stokunda en yüksek paya sahip olan Avrupa ülkeleri ise, endekste önemli bir yer tuttu.
Son dönemde Türk şirketlerinin satın aldığı önemli markaların menşei ve ekonomik büyüklükleri göz önüne alındığında gelişmiş Avrupa ülkeleri önemli birer yatırım adresi olmaya devam etti. Bununla birlikte Romanya, Polonya, Macaristan ve Baltık Bölgesi ülkeleri gibi 2004 sonrası AB üyesi olan ve gelişmekte olan Avrupa ülkelerinin de Türk yatırımcısı için cazip coğrafyalar olduğu görüldü.
Amerika kıtasında yer alan ülkelerin ise, Türk şirketlerinin mevcut yatırım stokunda henüz çok sınırlı bir paya sahip olsalar da, önümüzdeki dönemde gerek pazar çeşitlendirme ihtiyacı, gerekse hammadde potansiyelleri ile cazip ülkeler olarak ön plana çıkma durumuna sahip oldukları belirtildi. Ayrıca, Ortadoğu’da yaşanan siyasi belirsizliğin önümüzdeki dönemde de devam edeceğine yönelik algının, Türk yatırımcıları Asya-Pasifik ve Amerika gibi bölgelere yönelteceği tahmin edildi.
-SON İKİ YILDA YURTDIŞINDA 5,2 MİLYAR DOLARLIK SIFIRDAN YATIRIM GERÇEKLEŞTİRİLDİ-
Raporda, Türk şirketlerinin, 2014-2015 döneminde yurtdışında gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma işlemleri ile sıfırdan yatırımların da bir özetini sunuldu. Rapora göre; bölgesel ve küresel coğrafyada öne çıkmak isteyen Türk şirketleri, 2015 yılında yurtdışında 2,4 milyar dolarlık 52 sıfırdan yatırıma başladı. Buna ek olarak, yine 2015 yılında Türk şirketleri tarafından yurtdışında 3,5 milyar dolarlık 35 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirildi.
-ÜRETİM, PERAKENDE, FİNANS VE ALTYAPI SEKTÖRLERİNE YATIRIM ÖN PLANDA-
2014-2015 döneminde, Türk şirketlerinin yurtdışında yaptıkları birleşme ve satın alma işlemleri genellikle üretim ve altyapı sektörlerinde gerçekleşti. Bunları enerji, gayrimenkul, internet, mobil hizmetler ve teknoloji sektörleri izledi. Sıfırdan yatırımlarda ise üretim ve perakende sektörleri açık ara en çok tercih sektörler oldu. Finans, lojistik, ev aletleri, yiyecek-içecek ve inşaat sektörleri de sıfırdan yatırımlar açısından hareketli sektörler arasında yer aldı.
-YÜKSEK GELİR GRUBUNDA YER ALAN ÜLKELER YATIRIMLARIN ADRESİ OLDU-
Almanya, ABD, Rusya, Birleşik Krallık ve İspanya gibi yüksek gelir grubunda yer alan ülkeler hem sıfırdan yatırımlar hem de birleşme ve satın almalar için tercih edilen ilk 10 ülke arasında yer buldu. 2014-2015 döneminde, birleşme ve satın alma işlemleri için tercih edilen ülkelerin başında 12 işlem ile ABD yer aldı. ABD’yi takiben; Almanya 9, Rusya 5, İtalya, Hırvatistan ve Hollanda 4’er işlemle sıralamada yerini aldı. Sıfırdan yatırımlarda ise, Almanya 32 yatırımla açık ara başı çekerken, Romanya 16, Makedonya 12, ABD 8 ve Rusya 8 yatırım ile Almanya’yı izledi.