TÜRK-İŞ Temmuz Ayı Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Rakamlarını Açıkladı

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Temmuz ayı açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. 

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2020 Temmuz ayı sonucuna göre: Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.406,46 TL, Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7.838,62 TL olarak hesaplandı.

TÜRK-İŞ'in Aralık 1987’dan bu yana düzenli olarak her ay, gıda harcaması tutarını ve açlık ve yoksulluk sınırını açıkladığı veriler doğrultusunda yaptığı açıklamasında; 

Mevsim koşullarına bağlı olarak yaş sebze ve meyve fiyatlarında bu ay görülen gerileme mutfak harcamasını olumlu etkiledi ve dört kişilik ailenin dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı günlük 80 kuruş azaldı. 

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) çalışanların geçim şartlarını otuz üç yıldan bu yana aralıksız olarak her ay düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması sonuçlarıyla ortaya koymaktadır.

TÜRK-İŞ Araştırmasına göre 2020 Temmuz ayında;

Ø  Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.406,46 TL, 

Ø  Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7.838,62 TL,

Ø  Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.919,00 TL oldu. 

Ücretli çalışanlar başta olmak üzere dar ve sabit gelirli kesimlerin yaşama şartları, elde edilen gelirin yetersizliği ve fakat temel ihtiyaçlar için yapılmak gereken asgari harcama tutarı nedeniyle bir türlü düzelmemektedir. Bir yandan gelir yetersizliği, öte yandan işsizlik çalışanlar üzerinde ağır bir baskı oluşturmaktadır.

Temmuz 2020 ayı itibariyle, gıda fiyatlarında görülen gerilemeye rağmen, yürürlükte olan 2.324,70 TL net asgari ücret, dört kişilik bir ailenin zorunlu gıda harcaması tutarı olan açlık sınırının yine altındadır. Bir kişinin aylık yaşama maliyeti bile asgari ücretin 594 TL üstünde 2.919 TL olarak hesaplanmıştır.

Asgari ücret, ülkedeki vatandaşların -aileleriyle birlikte- temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek temel gelir olma niteliğine bir türlü ulaşamamıştır. Sosyal politika tedbirleri kapsamında gündeme gelen birçok pasif uygulama kapsamındaki ödemeler asgari ücretin bile çok gerisinde kalmaktadır.

Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak masrafı) tutarı yılın ilk yedi ayı itibariyle önceki yılsonuna göre 244 TL, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama ise 794 TL artış göstermiştir. Son bir yıl itibariyle bakıldığında, ortaya çıkan ek harcama gereği gıda için 331 TL, toplam hanehalkı harcaması için 1.079 TL’dir.

TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan gıda endeksi ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksindeki son on iki aylık değişim aşağıdaki şekilden görülmektedir. Gıda fiyatlarındaki değişimin yönü ve hızı birbirine paralel bir gelişim göstermekte ve fakat -özellikle son aylarda- fiyat artışı çift haneli rakamlarla ifade edilmektedir. TÜRK-İŞ verilerine göre gıda fiyatları son üç ayda yüzde 15 bandında bir seyir göstermektedir.

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Temmuz ayı itibariyle şu şekilde olmuştur:   

• Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,01 oranında geriledi.                       
• Yılın ilk yedi ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 11,27 oranında oldu.                       
• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 15,96 oldu.     
• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,47 olarak hesaplandı.  

• 2020 Temmuz ayı itibariyle TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şu şekilde olmuştur:

   

• Süt, yoğurt, peynir grubunda; süt ve yoğurt fiyatında önemli bir fiyat değişikliği görülmezken, geçen ay fiyatı artan peynirde bazı fiyat ayarlamaları dikkati çekmiştir. Ancak daha önce de belirtildiği gibi, kutu peynir gramajları 1 kilogram yanı sıra ağırlıklı olarak 800 veya 900 gramdır. Bu arada açık satılan ve fakat fiyatı nedeniyle hesaplamada dikkate alınmayan koyun peyniri kilogram fiyatının da 65,95 TL olduğu not edilmelidir. 

•            

• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; Kurban Bayramı öncesi et ve sakatat (dana yürekteki artış dışında) fiyatı değişmedi. Ağırlıklı olarak kültür balıklarının satışının yapıldığı tezgâhta fiyatlar aynı kaldı. Tavuk fiyatı da değişmedi ama yumurta fiyatı arttı. Bakliyat ürünlerinden (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) barbunya ve kuru fasulye fiyatındaki artış dikkati çekti.    

•  

• Mevsim koşulları nedeniyle sebze-meyve ortalama fiyatı geriledi ve bu ay mutfak harcamasında görülen gerilemenin önemli nedeni oldu. Sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı geçen ay 8,45 TL olarak hesaplanırken bu ay 7,23 TL oldu. Gerilemede özellikle meyve fiyatlarındaki gerilemenin etkisi fazla oldu. Meyve ortalama fiyatı geçen ay 10,73 TL iken bu ay 8,04 TL’ye geriledi. Sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay yine geriledi ve 6,63 TL olarak hesaplandı (geçen ay 6,97 TL). Bu ay dikkati çeken bir husus, bayram öncesi son haftada pazardaki fiyatların önceki haftalara göre daha fazla artmasıdır.   

•  

  Hesaplamada bu ay yine 19 sebze ve 14 meyve olmak üzere toplamda yine 33 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.

   

• Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; bu ay -undaki ayarlama dışında- önemli bir fiyat değişikliği tespit edilmedi.      

•  

• Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı zeytinyağı ve ayçiçeği yağı ve fiyatında değişiklik olmazken, margarin fiyatı arttı. Açık satılan siyah ve yeşil zeytin fiyatında değişiklikler görüldü ve ortalama fiyatı biraz düştü. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinde bayram öncesi indirim dikkati çekti. Baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) ile çay ve ıhlamur değişmedi. Bal fiyatı artarken, reçel, pekmez, şeker, tuz ve salça fiyatı aynı kaldı.      

•       

  Konfederasyonumuzca hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp haneye girmesi gereken toplam gelir miktarıdır. Ancak hanede çalışan sayısının sınırlı ve fakat ele geçen ücretin yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama tutarı yetersiz kalmaktadır. 

   

  TÜRK-İŞ’in bu araştırması alanında ilktir. Daha sonra bu alanda yapılan benzeri çalışmalara da örnek olmuştur/olmaktadır. “Açlık ve Yoksulluk Sınırı” çalışmasında hesaplamaya temel alınan gıda maddelerinin fiyatları, Konfederasyonumuzca piyasadan, market ve semt pazarları sürekli ve düzenli dolaşılarak doğrudan tespit edilmektedir. TÜİK tarafından derlenen fiyat verileri kullanılmamakta ve fakat, gelişmeleri değerlendirmek ve kıyaslama yapmak için sonradan izlenmektedir. Çalışma bu niteliğiyle bağımsızdır.

   

  Konfederasyonumuz her ayın son haftasında ve TÜİK açıklamasından yaklaşık bir hafta önce hesaplama sonuçlarını kamuoyuna açıklamaktadır ve bu yönüyle, tüketici fiyatlarındaki artış eğilimini yansıtan “öncü gösterge” niteliğini de taşımaktadır.