Dünya Bankası Büyüme Tahminini Yarım Puan Düşürdü, Ama Gelecekte Güven İyileşecek

Dünya Bankası'nın Küresel Ekonomik Beklentiler Ocak 2017 raporu yayımlandı. Türkiye'nin büyüme tahminleri Haziran'a göre bu yıl için yüzde 0.5, gelecek yıl için ise yüzde 0.1 düşürüldü.

Dünya Bankası, Türkiye'nin bu yıl yüzde 3, gelecek yıl için ise yüzde 3.5 büyüme sağlayacağını öngördü. Dünya Bankası Haziran ayına göre tahminlerinde bu yıl için yüzde 0,5; gelecek yıl için ise yüzde 0.1 indirime gitti. 2019 büyüme tahmini ise yüzde 3.7 olarak açıklandı. DB, "Türkiye'de büyüme ortalama 2018-19'da iyileşen güvenin yardımıyla yüzde 3.6 olacak" değerlendirmesi yaptı.

Dünya Bankası'nın "Küresel Ekonomik Beklentiler Ocak 2017 - Global Economic Prospects January 2017" raporu yayımlandı. Yılda iki kez yayımlanan raporun "Belirsizlikler Döneminde Zayıf Yatırım" başlığını taşıyan bu yıla ilişkin ilkinde 2017 için yüzde 3 büyüme öngördü. Haziran ayındaki raporda 2017 için yüzde 3.5 büyüme oranı tahmin edilmişti. DB Türkiye'nin 2018 yılında ise yüzde 3.5 büyüyeceğini tahmin etti. Haziran'da 2018 için büyüme tahmini yüzde 3.6 idi.

15 Temmuz Terörist Darbe Girişimi ve Sonrası Risk Yükseltti

DB raporunda, "Türkiye'de büyüme iyileşen güvenin yardımıyla 2018-19 döneminde ortalama yüzde 3.6 olacak. Ancak görünüme ilişkin aşağı yönlü riskler, politik belirsizlik ve finansal piyasa oynaklığını yansıtarak Haziran ayına göre yükseldi" denildi.

Raporun Türkiye'nin içinde bulunduğu bölgeye ayrılan bölümünün "Riskler" kısmı ise şöyle:

"Jeopolitik gerilimlerde bir artış aynı zamanda büyümeyi geciktirecek. Riskler Doğu Ukrayna'da artan gerilimler, Suriye'eki savaş ve göçmen krizini içeriyor. Türkiye'de, temel senaryoda, Temmuz'daki başarısızı darbe girişimi sonrasında ekonomik faaliyette ani bir daralmanın tedrici olarak gevşemesi beklenirken, gelecekteki beklentilere ilişkin belirsizlikler yüksek ve görünüme ilişkin riskler aşağı yöne doğru eğimli. Şayet jeopolitik ve iç politik gerilimler zorunlu reformların uygulanmasını geciktirir ve yatırımın cesaretini kırarsa, uzun vadeli büyüme beklentileri de karşı yönlü olarak etkilenmiş olur."

Dünya Bankası, Türkiye'de altyapı kalitesinin EMDE ülkeleri (Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler) ortalamasını aştığını bildirdi. DB, Türkiye'de ekonomik aktivitenin, başarısız darbe girişimi ve sonucunda iş koşullarında meydana gelen kötüleşmenin ardından 2009'dan bu yana ilk kez daraldığını belirtti.

Raporda Avrupa ve Orta Asya bölgesinde büyümenin 2017 yılında yüzde 2.4 olacağı, 2018-19 döneminde "Rusya geri döner ve diğer hammadde ihracatçılarıyla Türkiye toparlanırken ortalama yüzde 2.9'a yükseleceği" belirtildi. Bölge için ana riskler ise hammadde fiyatlarında yeni bir düşüş, finansal piyasalarda sıkılaşma koşullarının yolaçacağı aksamalar, avro bölgesinde büyümede beklenenden daha şiddetli bir yavaşlama ve artan politik belirsizlikler olarak sayıldı.

Avrupa ve Orta Asya'da 2016'nın büyük bölümünde genel olarak durağan olan finansal piyasaların dördüncü çeyrekte hem dış (ABD ve Avrupa) hem de "içten" (özellikle Türkiye) kaynaklanan yükselen politik belirsizlikler ortamında daha oynak bir yapıya döndüğü kaydedildi.

Raporda, "Türkiye yaklaşık üç yıldan bu yana ilk kez, zayıf dış talep ve para birimi değer kaybı ortamında Kasım 2016'da gösterge faiz oranını yükseltti" ifadesi de kullanıldı.
Macaristan, Polonya ve Türkiye'de iç talebin hafiflemesinin büyüme üzerinde ağırlığını gösterdiği kaydedilen raporda "Türkiye'de ekonomik aktivite, başarısız darbe girişimi ve sonucunda iş koşullarında kötüleşmenin ardından, 2009'dan bu yana ilk kez 2016'nın üçüncü çeyreğinde daraldı" denildi.

"Hassasiyetler"

Türkiye, Arnavutluk, Gürcistan ve Kırgız Cumhuriyeti'nin sık sık oynak portföy akışlarıyla finanse edilen cari işlem açıklarını sürdürdüklerine değinilen raporda; ayrıca Hırvatistan, Gürcistan, Kazakistan ve Türkiye'de özel sektörün, küresel finansal kriz sonrası dönemde hızlı kredi artışından miras, yüksek döviz borcuna sahip oldukları belirtildi. DB "Türkiye'de güvende ani düşüş üçüncü çeyrekte aktivitede daralmaya yolaçtı" vurgusunu yaptı.

Yüksek ve artan borca sahip, uzun vadeli yatırımları fonlamak için kısa vadeli borçlanmaya bağlı Azerbaycan, Macaristan, Kazakistan ve Türkiye gibi ülkelerin daha güçlü bir risk yönetiminden yarar elde edecekleri anlatılan raporda buna örnek olarak finansal kurumlar için daha büyük sermaye ve likidite tamponu gerekliliği gösterildi.

DB: Türkiye'de Altyapı Emde Ülkeleri Ortalamasını Aştı

Raporun Avrupa ve Orta Asya'da yatırımlarda son dönemdeki yavaşlama ele alınırken şöyle denildi:

"Türkiye'de altyapı kalitesi yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ekonomiler ortalamasını aştı, ancak komşu ülkeler göç dalgaları getirdiğinden baskı altına girdi. Türkiye şu anda kayıtlı Suriyeli göçmenlerin yüzde 56'sı kadarını barındırıyor. Yıllık 12 milyar dolar tutarında enerji yatırımı, ülkenin kalkınma hedeflerini karşılamak, sektörü çeşitlendirmek ve Türkiye'nin enerji ithalatını azaltmak suretiyle cari işlem açığının kapanmasına yardımcı olmak için gerekiyor. Türkiye, nükleer enerji ve enerji verimliliğini iyileştirmek dahil yenilenebilir enerji kaynaklarını artırmayı planlıyor. 2014'ten 2018'e toplam altyapı yatırımı ihtiyacının 350 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor... Türkiye birkaç kamu özel sektör projesine girişti, bunlar arasında Hazar ve Orta Doğu petrol ve doğalgaz boru hattı ve 10.2 milyar dolar tutarındaki İstanbul Büyük Havalimanı bulunuyor."

Avrupa ve Orta Asya'nın "enerjiyoğun" bir bölge olduğuna değinilen raporda Belarus, Bosna Hersek ve Türkiye'nin politika reformları uyguladıkları belirtildi, buna örnek olarak maliyete dayalı enerji fiyatlandırması ve Dünya Bankası ortaklığında enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda kamu-özel sektör altyapı yatırımları gösterildi.

Dünyada Durum

Dünya Bankası, küresel ekonominin bu yıl yüzde 2.7, gelecek yıl ve bir sonraki yıl yüzde 2.9büyüyeceğini öngördü. Rakamlar, haziran tahminine göre yüzde 0.1 daha düşük olarak açıklandı. ABD bu yıl ve gelecek yıl yüzde 1.8 büyüyecek. Avro bölgesi bu yıl yüzde 2.2, gelecek yıl yüzde 2.1 büyüme gösterecek.

Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler (EMDE) bu yıl ortalama yüzde 4.2, gelecek yıl yüzde 4.6, daha sonraki yıl ise yüzde 4.7 büyüyecek.

Raporda "Küresel ekonomik büyümenin 2017'de, ekonomik aktiviteye yönelik engeller yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ekonomi hammadde ihracatçıları arasında kaybolur; iç talep yükselen ve gelişmekte olan hammadde ithalatçıları arasında güçlü kalırken geçen yılki kriz sonrası düşük seviyesinden ılımlı bir şekilde yüzde 2.7'ye yükseleceği tahmin ediliyor" denildi.

DB, mali teşviklerin özellikle ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde ticarette artan koruma önlemlerinin karşı etkiye sahip olsa da beklenenden daha hızlı iç ve küresel büyüme üretebileceğine değindi.

Raporda "Bununla birlikte görünüm büyük ekonomilerdeki politik yönetime ilişkin belirsizlik nedeniyle bulanık. Belirsizlik döneminin uzaması; yatırımdaki düşük, orta ve yüksek gelirli ülkeleri geride bırakacak yavaş artış sürecini yayabilir" denildi.