Bayraktar: TMO’nun Piyasada Olmasından Başka Çare Yok

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, külleme hastalığı, fındık kokarcası nedeniyle fındık rekoltesinde düşüş öngördüklerini ve fındık çiftçisini mağduriyetin beklediğini açıkladı.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Gıda ve Orman Bakanlığı tarafından rekolte miktarını açıklamasa da, külleme hastalığı ve fındık kokarcası nedeniyle fındık rekoltesinde düşüş beklediklerini bildirdi. Bayraktar, Karadeniz Bölgesi için kritik geçim kaynağı olan fındık hasadıyla ilgili yaptığı açıklamada, artan girdi fiyatları nedeniyle çiftçinin maliyetinin attığını ve rekoltedeki düşüşün fındıkta maliyeti daha da yükselteceğini tahmin ettiklerini kaydetti.

“Fındık 400 Bin Ailenin Doğrudan Geçim Kaynağı”

Bayraktar, Ağustos ayının ilk günlerinde başlayacak fındık hasadının, bölgede sadece 400 bin ailenin doğrudan üretici olarak, yüzbinlerce ailenin de fındığın yarattığı ekonomik değerden faydalanarak geçimini sağladığını hatırlatarak fındığın, hem ülke hem Karadeniz bölgesi için vazgeçilmez olduğunu ve ülkeye çok büyük miktarlarda döviz kazandıran bir ürün olduğunu dile getirdi.

Fındıkta Oligopol Piyasa

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, 706 bin hektar alanda, dünya fındık üretiminin yüzde 70’inin, dünya fındık ihracatının yüzde 75’inin karşılandığını bildirerek 2015-2016 sezonunda 2,3 milyar dolar, 2016-2017 sezonunda 1,9 milyar, 2017-2018 sezonunun 1 Eylül-15 Temmuz arası döneminde 1,65 milyar dolar fındık ihraç edildiğini vurguladı. Bayraktar, bu verilere rağmen, fındıkta, oligopol piyasa yapısı yüzünden fındık fiyatını alıcının belirlediğini söyledi.

“Piyasada TMO Belirleyici Olmalı”

Bayraktar, hasadın ardından çiftçinin fındığı depolayamadığını belirterek, “Lisanslı depolar yaygın değil. Üreticimiz fındığını depolayamıyor emanete veriyor. Borçları nedeniyle üreticimiz, fındığını arz talebe göre değil, hasattan hemen sonra satmak zorunda kalıyor” dedi. Satışın kurallarının ithalatçıya bağlı kaldığına dikkat çeken Bayraktar, “Fındıkta fiyat sorununun çözülmesi için Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) piyasada olmasından başta çare yok. Fındıkta fiyat, dolayısıyla üretici gelirinde istikrar sağlanması için TMO piyasada yer almalı, ürün ihtisas borsaları ve bu kapsamda fiyatın ülkemizde belirlenmesi için fındık borsası kurulmalı, lisanslı depolar yaygınlaştırılmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.

“Emanet Usulüne Bir Son Verilmeli”

Bayraktar, TMO’nun fındık fiyatını, enflasyon, maliyetler ve üretici refahını göz önünde bulundurarak açıklaması gerektiğine dikkat çekerek, “TMO, yüksek kesimlerde de fındık alımı için geçici alım merkezi oluşturmalı, müdahil kurum olarak piyasada etkin ve hızlı alım gerçekleştirmelidir” açıklamasında bulundu. Bayraktar, özellikle Doğu Karadeniz’de fındıkta verim düşüklüğü sorununun büyüdüğünü açıklayarak, verimin artırılması için, Tarım ve Orman Bakanlığının bir projeyle ekonomik ömrünü tamamlamış bahçelerin sökülerek yerlerine yeni bahçelerin oluşturulması gerektiğini bildirdi.