UNICEF: Koronavirüse Karşı Mücadelede Kritik Önem Taşıyan Sabunla El Yıkama, Milyarlarca Kişinin ‘Ulaşamayacağı’ Bir İmkân Durumunda

UNICEF bugün yaptığı açıklamada doğru uygulandığında ellerin sabunla yıkanmasının yeni baş gösteren koronavirüs (COVID-19) hastalığına karşı mücadelede kritik önem taşıdığını, ancak milyonlarca insanın ellerini yıkayabilecekleri bir yere ulaşmada sorun yaşadığını belirtti. Eldeki en son verilere göre tüm dünyada her 5 kişiden sadece 3’ü temel el yıkama imkânlarına sahip.

Pandeminin (küresel salgın) ilan edildiği bir dönemde UNICEF COVID-19’a karşı ana önlem olarak el yıkamanın önemini halka hatırlatırken, halk sağlığı alanındaki bu en temel imkâna dünyanın her tarafında herkesin sahip olması için çabaların yenilenmesi çağrısında bulunuyor.

UNICEF Programlar Direktörü Sanjay Wijesekera: “Ellerin sabunla yıkanması, kendinizi ve başkalarını koronavirüsten ve başka pek çok enfeksiyonlu hastalıktan korumanın en ucuz ve etkili yollarından biridir. Gelgelelim, dünyada bu en temel adımdan uzakta yaşayan milyarlarca insan bulunmaktadır. Ve ne yazık ki ortada tıp biliminin en son buluşu olan özel bir ilaç da bulunmamaktadır. Temel hijyen ve sanitasyonu herkese sağlamak için uzun süredir sergilediğimiz çabaları sürdürürken, insanların kendilerini ve ailelerini güvende tutabilmek için hangi adımları atmaları gerektiğini bilmelerini sağlamak önemlidir.” dedi. 

Dünyanın pek çok yerinde çocuklar, ebeveynler, öğretmenler, sağlıkçılar ve toplumun diğer bazı kesimleri evlerinde, sağlık tesislerinde, okullarda ve başka yerlerde el yıkama imkânlarından yoksun durumdadır. En son tahminlere göre:

Dünya nüfusunun yüzde 40’ının (3 milyar insan) evinde ellerini su ve sabunla yıkayabilecekleri bir yer bulunmamaktadır. En az gelişmiş ülkelerde insanların hemen hemen dörtte üçünün evinde bu imkân mevcut değildir.

Okulların yüzde 47’sinde el yıkanacak yer olmaması, okul çağındaki 900 milyon çocuğu etkilemektedir. Tüm dünya ele alındığında okulların üçte birinde, en az gelişmiş ülkelerdeki okulların ise yarısında çocukların el yıkayabilecekleri yer yoktur.

Sağlık tesislerinin yüzde 16’sında ya da her 6 tesisten yaklaşık 1’inde giriş ve çıkış noktalarında kullanılabilir tuvalet ya da el yıkama yeri bulunmamaktadır.

Kentli nüfus açısından viral solunum yolu enfeksiyonları özellikle risk oluşturmaktadır. Bunun nedeni, kentlerde nüfus yoğunluğunun fazla olması; insanların market, toplu taşım araçları ya da ibadet yerleri gibi kalabalık mekânlarda daha sık bir araya gelmeleridir. Düzensiz yerleşimin en kötü biçimlerinden olan yoksul kent mahallelerinde yaşayanlar ise özellikle risk altındadır. Bu durumda el yıkama daha da önem kazanmaktadır. Ne var ki:

Sahra Güneyi Afrika’da kentsel alanlarda yaşayanların yüzde 63’ü ya da 258 milyon insan el yıkama imkânlarından yoksundur. Örneğin Güney Afrika’da kentli nüfusun yaklaşık yüzde 47’si ya da 18 milyon kişi evlerinde el yıkama imkânlarından yoksunken yine kentli nüfus içinde en varlıklı konumda olanların bu imkândan yararlanma şansı diğerlerinden 12 kat daha fazladır.

Orta ve Güney Asya’da kentlerinde yaşayanların yüzde 22’si (153 milyon kişi) el yıkama imkânlarından yoksundur. Örneğin Bangladeş’te kentli nüfusun yüzde 50’si (29 milyon kişi), Hindistan’da ise kentli nüfusun yüzde 20’si (91 milyon kişi) aynı yoksunluk içindedir.

Doğu Asya’da, kentlerdeki Endonezyalıların yüzde 28’i (41 milyon kişi), kentlerdeki Filipinlilerin ise yüzde 15’i (7 milyon kişi) evlerinde temel el yıkama imkânlarından yoksun durumdadır.

El yıkama aynı zamanda sağlık çalışanlarının enfeksiyondan korunmalarında, COVID-19 ve diğer enfeksiyonların sağlık tesislerinde yayılmasını önlemede de kilit öneme sahiptir. Koronavirüs mücadelesi durumdan etkilenen ülkelerde sağlık hizmetlerini zorlarken ellerin sabunla yıkanması bilinen solunum yolu ve ishalli hastalıkların önlenmesi açısından daha da büyük önem kazanmaktadır.

UNICEF çocukların ve ebeveynlerinin el yıkama imkânlarına erişimini sağlamak için dünyanın her yerinde çalışmalar yürütmektedir. Buna ek olarak UNICEF el yıkamayı tanıtıp yaygınlaştırmak için 90 ülkede çalışmalar gerçekleştirmekte, hükümetlerle birlikte bu alanda politikalar, stratejiler ve eylem planları geliştirmektedir. El yıkama alışkanlığının benimsenmesi ve yaygınlaşması için kitle iletişim araçlarıyla, toplum içinde faaliyet gösteren sağlık çalışanları ve ekipleriyle, okullardaki faaliyetlerle, öğretmenlerin öğrencilere el yıkamanın önemini anlatmaları yoluyla ülkelerdeki el yıkama kampanyalarını destekliyoruz.

UNICEF, koronavirüse karşı mücadelenin bir parçası olarak halka el yıkamanın en doğru yolu konusunda şu hatırlatmalarda bulunmaktadır:

Ellerinizi akan suyla ıslatın

Islak ellerinizin tamamını kapsayacak kadar sabun sürün

Ellerinizin tüm yüzeylerini, arkalarını, parmak aralarını ve tırnak diplerini en az 20 saniye süreyle sabunlayın

Ellerinizi yine akan suyla durulayın

Temiz bir bez ya da tek kullanımlık havluyla kurulayın